Badania nad zależnością fluorescencji chlorofilu i stosunków wodnych w roślinie a odpornością na suszę u pszenżyta
Streszczenie za rok 2008 projektu pt. „Opracowanie efektywnej metody uzyskiwania podwojonych haploidów owsa”
finansowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
nr dotacji HORhn – 4040 dec – 13/08
kierownik: dr inż. Edyta Skrzypek
Celem projektu jest opracowanie efektywnej metody uzyskiwania podwojonych haploidów owsa (Avena sativa) na drodze androgenezy. Do realizacji założonego celu wybrano kulturę pylnikową, znaną jako wydajną metodę produkcji haploidów u wielu roślin zbożowych.
Materiał roślinny do uzyskania roślin haploidalnych owsa stanowiły: F1 136, F1 144, F1 145, F1 164, F1 241, F2 65393/1, F2 301, F2 306, F2 308, F2 310, F2 364, F2 375, F2 376, F2 398, Fl.stern x Chwat, Santor x Chwat, 3/20/2/1, 3/20/8/1, 3/20/9/1, 4/6/3/1, 4/6/20/1, 4/6/4/1, Chwat, Lisbet i Aslak. Pylniki, po uprzednim chłodzeniu wiech (4 oC, 1-3 tygodni), indukowano na pożywce C17 (Wang i Chen 1983) oraz W14 (Ouyang i wsp. 1989) zmodyfikowanej wg Kiviharju i wsp. (2005). Kulturę prowadzono w temperaturze 32 ºC przez okres od 5 dni, a następnie w 28 ºC, w ciemności. Badano wpływ długości okresu chłodzenia wiech, rodzaju i płynności pożywki oraz zagęszczenia kultury pylników na indukcję struktur androgenicznych i regenerację roślin.
Najdłuższą żywotność pylników oraz indukcję i regenerację w kulturach pylnikowych owsa obserwowano, jeżeli przed izolacją pylników wiechy chłodzono w 4 oC przez okres 1-2 tygodni, a pylniki indukowano na pożywkach C17 i W14 z dodatkiem 5 mg·dm-3 2,4-D, 0.5 mg·dm-3 BAP, 50 mg·dm-3 L-cysteiny, 500 mg·dm-3 mio-inozytolu i 20 mg·dm-3. Zagęszczenie kultury i płynność pożywki nie miały statystycznie istotnego wpływu na indukcję i regenerację kultur.
W wyniku przeprowadzonych eksperymentów z ok. 81 tys. wyizolowanych pylników otrzymano 55 androgenicznych struktur kalusowych genotypów: F1 136, F1 144, F1 145, F1 164, F1 241, F2 301, F2 310, F2 376, F2 398, 4/6/20/1 i Chwat. Najwięcej zarodkowych struktur otrzymano z genotypu F2 398 i Chwat. Struktury te regenerowano na pożywce W14 zawierającej 2 mg·dm-3 NAA, 0.05 mg·dm-3 kinetyny i 20 g·dm-3 sacharozy. Zregenerowano 6 roślin genotypów: F1 136, F1 144, F2 310 i F2 376. W wyniku procesu podwajania liczby chromosomów (kolchicynowanie) i aklimatyzacji do warunków szklarniowych otrzymano 2 rośliny: F1 144 i F2 310.